Γιατί δεν πρέπει να είσαι υπερπροστατευτική με το παιδί σου

Portrait of a happy mother and her children lying on a bed

Η αγάπη των γονέων θεωρείται η κύρια πηγή έμπνευσης στην ανατροφή των παιδιών και είναι συνήθως συνυφασμένη με την έννοια της προσφοράς και της θυσίας, που δεν αφήνει περιθώριο στο παιδί να νιώθει δυσαρεστημένο, απογοητευμένο ή περιφρονημένο. Πολλές φορές όμως οι γονείς επιθυμώντας οι ίδιοι να αισθάνονται ότι είναι καλοί ή τέλειοι γονείς καταφεύγουν σε υπερβολές και γίνονται έτσι υπερπροστατευτικοί απέναντι στα παιδιά τους.

Υπερπροστασία ονομάζεται η υπερβολική εκείνη φροντίδα και προστασία των γονέων προς τα παιδιά τους με τρόπο τέτοιο που να περιορίζονται η αυτενέργεια και η πρωτοβουλία των
παιδιών και να αποκτούν τα ίδια σχέση εξάρτησης με τους γονείς. Οι υπερπροστατευτικοί γονείς θέλοντας συνήθως να προφυλάξουν τα παιδιά τους από πιθανούς κινδύνους τείνουν να τα εμποδίζουν στο να συμμετέχουν σε διάφορες σωματικές ή κοινωνικές δραστηριότητες από φόβο μήπως χτυπήσουν ή πληγωθούν συναισθηματικά από άλλους τονίζει η Σιδηροπούλου Φωτεινή Κοινωνική Λειτουργός . Τείνουν επίσης να αναλαμβάνουν οι ίδιοι όλες τις ευθύνες – υποχρεώσεις των παιδιών τους όπως π.χ. τακτοποίηση δωματίου, ετοιμασία σχολικής τσάντας, ντύσιμο, διάβασμα κ.α. για να μην τα κουράσουν.

helicopter-comforters_gal

Η συμπεριφορά αυτή των γονιών καλλιεργεί ένα αίσθημα ασφυξίας στα παιδιά αφήνοντας τα κυριολεκτικά ανώριμα ενώ τους στέλνει παράλληλα το μήνυμα πως είναι ανίκανα να κάνουν
κάτι μόνα τους. Συγκεκριμένα τα καθιστά εξαρτώμενα, εσωστρεφή, με χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση και χωρίς τη δυνατότητα να λαμβάνουν μόνα τουςαποφάσεις. Τους στερεί λοιπόν την ωρίμανση που ακολουθεί την μάθηση από μια λανθασμένη απόφαση που είναι λογικό τα παιδιά κάποια στιγμή να πάρουν, που όμως αυτή η λάθος απόφαση θα τα βοηθήσει να εντοπίσουν και να θέσουν τα ίδια σε λειτουργία του ςαπαραίτητους μηχανισμούς άμυνας προκειμένου να προστατευτούν. Έτσι λοιπόν τα παιδιά είναι πολύ πιθανόν μελλοντικά ή να αναπτύξουν φόβο για την ζωή και να προσκολληθούν στο σπίτι ή να ανεξαρτητοποιηθούν με οργή εναντίων των γονέων τους.

Ειδικά τα μεγαλύτερα παιδιά, αντιλαμβάνονται την υπερπροστασία των γονέων ως καθαρή έλλειψη εμπιστοσύνης προς αυτά. Οι απαγορεύσεις και οι ιδιαίτερα αυστηροί έλεγχοι καικανόνες στην εφηβεία μπορεί να προκαλέσουν τα ακριβώς αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Έτσι ο έφηβος θέλοντας να αντισταθεί στην έλλειψη εμπιστοσύνης που του δείχνουν είναι πιθανόν να υιοθετήσει την συμπεριφορά που οι γονείς θέλουν να αποτρέψουν όπως π.χ. χρήση ναρκωτικών, κατάχρηση αλκοόλ, κάπνισμα, παραβατική συμπεριφορά, εμπλοκή σε κακές παρέες κ.α. Η αντίδραση αυτή εκλαμβάνεται από τον έφηβο ως μια εκδίκηση προς τους γονείς για την καταπίεση που έχει υποστεί υπό την ομπρέλα της υπερπροστασίας. Όταν λοιπόν μεγαλώσει και αποκτήσει μια υποτυπώδη αυτονομία θα επιθυμήσει να ζήσει γρήγορα αυτά που στερήθηκε.

KZVDqBNaJSX7ioLhI5PAu6O_oSiqnyBdxX8t59oAD8Y0Hs25yBh0M9hQauor34Q1zbj6EyJOKh_Q0_Me_FAKVo7U6kfOXKt1xmEoG45wBq-lIho9ta_wAxy9buYO6-OdoRfopj_pzcVqIdEHxNpymyuK-P14nFW_Za4ps2KvCO20-e1398132981911

Για τους λόγους αυτούς αν οι γονείς θέλουν να δουν τα παιδιά τους να εξελίσσονται σε αυτόνομους ενήλικες με υγιείς προσωπικότητες καλό θα ήταν:

α) να αφήνουν το παιδί από μικρή ηλικία να αναλαμβάνει μόνο του τις δικές του ευθύνες π.χ. τακτοποίηση δωματίου, ντύσιμο, λούσιμο, ετοιμασία σχολικής τσάντας, διάβασμα κ.α. υποστηρίζοντας και επιβραβεύοντας το,

β) να αφήνουν το παιδί να νιώθει ότι προσφέρει και το ίδιο στην οικογένεια βοηθώντας σε μικροδουλειές του σπιτιού,

γ) να του γνωστοποιήσουν τους σταθερούς κανόνες της οικογένειας και τις συνέπειες από την μη τήρηση τους θέτοντας με συνέπεια αλλά και σύνεση την ανάλογη και χωρίς υπερβολές «τιμωρία» όταν το παιδί δεν υπακούει σε αυτούς,

δ) να δίνουν χώρο στο παιδί να κινηθεί εκτός σπιτιού ενθαρρύνοντας την συμμετοχή του σε παιχνίδια, εξόδους με φίλους καθώς και σε δημιουργικές, ψυχαγωγικές και άλλες δραστηριότητες που το ευχαριστούν,

ε) να μην εμποδίζουν την λήψη απόφασης του παιδιού σε ό,τι ανήκει στην ιδιοκτησία του π.χ. αποφασίζει το ίδιο για την επιλογή των ρούχων που θα
φορέσει ή για τον τρόπο που θα διακοσμήσει το δωμάτιο του,

στ) να μάθουν στο παιδί από μικρή ηλικία να συζητάει με αυτούς το οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζει χωρίς να ψάχνουν τα προσωπικά του αντικείμενα με σκοπό να βρουν κάτι που το παιδί τους κρύβει.

Με αυτούς τους τρόπους συμπεριφοράς οι γονείς καλλιεργούν ένα αίσθημα υπευθυνότητας, αυτονομίας και αυτοελέγχου στο παιδί αυξάνοντας παράλληλα την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση του ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν μία σχέση εμπιστοσύνης από και προς το παιδί. Με άλλα λόγια οι γονείς είναι υπεύθυνοι στο να μάθουν στο παιδί πώς να «πετάει» έχοντας οι ίδιοι ρόλο υποστηρικτικό και όχι να «πετάνε» αυτοί για λογαριασμό του.