Οι επαγγελματίες κριτικοί μπορεί να αποτελούν τα πιο μισητά πρόσωπα της υφηλίου, αναμφίβολα, με ουκ ολίγους εξ όσων δέχονται τα φαρμακερά βέλη τους να απεργάζονται ευφάνταστα σχέδια εξόντωσης τους, με τα χειρότερα δυνατά μαρτύρια. Έχεις ωστόσο αναρωτηθεί ότι στην ουσία οι ίδιοι κάνουν ακριβώς αυτό που συμβαίνει κάθε μέρα στον καθένα μας, απλά με πιο εντυπωσιακό και πιασάρικο τρόπο; Γιατί η κριτική είναι κάτι…
… που υπάρχει και διοχετεύεται καθημερινά. Από τις πιο απλές συζητήσεις, μέχρι τα πιο σύνθετα και απαιτητικά αδελφάκια τους.
Ακόμη και ο αποδοκιμαστικός τρόπος με τον οποίο κοιτάς την εκκεντρικά ντυμένη κυρία στο μετρό, συνιστά κριτική. Όπως και κάθε τι που λες ή για το οποίο αποφαίνεσαι απέναντι στους άλλους ή στον εαυτό σου. Ωπωπωπωπ. Το πιάσαμε το ψάρι το μεγάλο και βαρύ. Αυτοκριτική ή καλύτερα κριτική απέναντι στον εαυτό μας. Ένα μεγάλο κεφάλαιο, το οποίο δεν λες να κλείσεις ποτέ, αλλά ανοίγεις και ξαναπιάνεις και συμπληρώνεις νέες σελίδες καθημερινά, έχοντας ήδη συμπληρώσει τόμους ολόκληρους.
Γιατί η αλήθεια είναι αυτή: η πιο σκληρή κριτική είναι αυτή που κάνεις απέναντι στον εαυτό σου. Απέναντι στον οποίο είσαι τις περισσότερες φορές αμείλικτη, χωρίς την παραμικρή επίδειξη ελέους. Κάθε τι που κάνεις και αποφασίζεις φαντάζει μικρό στα μάτια σου, οποιαδήποτε πράξη ή σκέψη σου είναι αξιοκατάκριτη, καμία ορθή, ώστε να ξεφύγει από τον παντεπόπτη οφθαλμό που έχεις τοποθετήσει από πάνω σου, και σαρώνει τα πάντα με ακρίβεια χιλιοστού. Σε ξεσκίζεις με χαρακτηριστική ευκολία και δεν δείχνεις την παραμικρή επιείκεια, ενώ για τα λάθη σου αυτομαστιγώνεσαι με ατελείωτη ευχαρίστηση. Είναι αλήθεια: είσαι ο πλέον φοβερός κριτής του εαυτού σου.
Και επειδή όλο αυτό δεν πρόκειται να σε αφήσει να ησυχάσεις ποτέ, καταλαβαίνεις, ειδικά στις περιπτώσεις όπου και η ίδια λυγίζεις με τον εαυτό σου, ότι πρέπει να κάνεις κάτι για να το περιορίσεις. Ανεξαρτήτως χαμηλής αυτοεκτίμησης και έλλειψης αγάπης προς εσένα την ίδια, απαιτείται να αναλάβεις δράση άμεσα:
- Βάλε τις αρνητικές σκέψεις σε ένα μαύρο κουτί. Που λέει και ο Μύρωνας. Σε κόβω για υπεροργανωτικό και ορθολογιστικό τυπάκι, με πολλά κουτάκια στη ζωή σου, και είμαι βέβαιος ότι πέφτω μέσα. Με το που πάει η φωνούλα να αρχίσει τα παράπονα, κλείσε την στον εν λόγω κουτί και πέτα το όσο πιο μακριά μπορείς. Απόκλεισε κάθε δυσάρεστη κριτική που μοιάζει να αναπηδά χωρίς λόγο, και θέσε τα αυστηρότατα όρια σου. Δύσκολο, αλλά μπορείς…
- Σκέψου τα θετικά πράγματα σε αυτό που ετοιμάζεσαι να κριτικάρεις. Αποκλείεται να έχει μόνο αρνητικές πλευρές, δεν μπορεί. Ρώτα και τον εαυτό σου το εξής: είσαι πραγματικά τόσο ένοχη, ώστε να αξίζεις τη θανατική ποινή., χωρίς δικαίωμα αίτησης χάριτος; Είναι τόσο σοβαρό το παράπτωμα σου; Μαλάκωσε απέναντι στον εαυτό σου και μην είσαι τόσο αυστηρή μαζί σου, δικαιούσαι να μην σε χτυπάς κάτω σαν χταπόδι για κάθε τι μικρό ή μεγάλο, δε νομίζεις;
- Μετάτρεψε τα αρνητικά σε θετικά. Αντί να πεις, δεν θα τα καταφέρω ποτέ να ολοκληρώσω αυτή την αναφορά, είμαι άχρηστη, δοκίμασε το «είναι δύσκολο, αλλά θα δουλέψω εξτρά και πιστεύω ότι θα τα καταφέρω, έστω ορισμένα κεφάλαια θα είναι πλήρη και τεκμηριωμένα». Ξεκινάς από εντελώς διαφορετική βάση και σίγουρα όχι αρνητική και εκ των προτέρων καταδικαστική. Θα δεις ότι τα αποτελέσματα θα σε δικαιώσουν…
- Σκέψου τι θα σε συμβούλευε η καλύτερη σου φίλη, το αγόρι ή η οικογένεια σου σε περίπτωση που το διαβολάκι ξεπροβάλλει. Δεν θα σου έλεγαν ότι είσαι υπερβολική, άδικη ή εν πάση περιπτώσει ότι αναλώνεσαι υπερβολικά στο να σε κριτικάρεις και χάνεις παντελώς την ουσία; Σίγουρα. Κάνε τα ίδιο και πες τα μόνη σου στον εαυτό σου. Κάλμαρε και απάντησε συγκροτημένα στη φωνή της κριτικής που ξεπροβάλει πίσω από την πόρτα. Θα είναι ο καλύτερος τρόπος για να της την κλείσεις στα μούτρα…
- Μη διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια, αν αισθάνεσαι αδύναμη ή ανίκανη να αναλάβεις τα πράγματα. Δεν είναι ούτε κάτι κακό ούτε πολύ περισσότερο ντροπή. Είναι ανθρώπινο και ενδεικτικό των αδυναμιών που εγγενώς φέρουμε ως άνθρωποι. Θα δεις πόσα χέρια θα απλωθούν να σε βοηθήσουν και άμεσα το συννεφάκι της εν λόγω κριτικής θα σβήσει από τον ορίζοντα…
Όλα αυτά βέβαια, δεν έχουν πεδίο εφαρμογής, αν δεν κάνεις το σημαντικότερο: που είναι να αγκαλιάσεις τις ατέλειες σου. Να τις αποδεχτείς ως δικές σου και μόνο, και να σκεφτείς ότι μπορείς να ζήσεις με αυτές, θα τις δουλέψεις για να σου βγουν σε καλό και θα τις διορθώσεις όσο μπορείς. Δεν είναι δα και προς θάνατον και να είσαι σίγουρη ότι δεν υπάρχει τέλειος άνθρωπος στον κόσμο. Και όσοι παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως τέτοιο, κρύβουν από πίσω τρομακτικές ανασφάλειες και ατελείωτες ώρες αυτομαστιγώματος. Σε εκφράζει όλο αυτό, ή θες να γίνεις έτσι; Για αυτό, κατέβασε τους τόνους, ηρέμησε και μαζί με τα ελαττώματα σου, γίνε η ίδια πρώτα φίλη του εαυτού σου. Αγαπώντας τον όπως είναι και υπερασπιζόμενη κάθε πράξη και απόφαση σου, κυρίως γιατί είναι δική σου. Και αν δεν βγει σε καλό, απλά θα προχωρήσεις παρακάτω και θα προχωρήσεις. Ένα βήμα τη φορά, που θα σου επιτρέψει να απαλλαγείς από την ατέρμονη αυτοκριτική και να ξεσφίξεις τη θηλιά της, που σου σφίγγει σαν ρόγχος το λαιμό. Αναπνέοντας ελεύθερα…
